Ministarstvo finansija Republike Srbije je dana 16.10.2024. godine objavilo radne verzije zakona čije se usvajanje planira do kraja 2024. godine, i to Zakona o porezima na imovinu, Zakona o porezu na dobit pravnih lica, Zakonu o republičkim administrativnim taksama i Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji.

Radna verzija predloga Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji („ZPPPA“) donosi značajne novine na polju primene na fizička lica kao poreske obveznike.

Evidencija fizičkih lica

Ukoliko se usvoje predložene izmene ZPPPA poreska uprava će uspostaviti i voditi Evidenciju fizičkih lica, odnosno elektronsku bazu podataka o fizičkim licima, i to:

• Državljanima Republike Srbije(„RS“) sa prebivalištem u RS,
• Državljanima RS bez prijavljenog prebivališta na teritoriji RS,
• Izbeglicama u skladu sa zakonom kojim uređuje status izbeglica,
• Strancima sa odobrenim privremenim boravkom ili odobrenim stalnim nastanjenjem u RS,
• Tražiocima azila, strancima kojima je odobreno utočište ili supsidijarna zaštita i privremena zaštita saglasno važećim zakonima,
• Strancima koji nemaju dozvolu za stalno nastanjenje ili privremeni boravak u RS, a imaju stečenu imovinu ili prava i obaveze po osnovu penzijskog i invalidskog osiguranja ili svojstvo poreskog obveznika.

Cilj uspostavljanja Evidencije fizičkih lica jeste obezbeđivanje skupa podataka o fizičkim licima koji su neophodni Poreskoj upravi za zakonito, pouzdano, ekonomično i efikasno sprovođenje postupka provere ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava i proveru poštovanja poreskih propisa, a radi zaštite poreskih interesa RS.

Koje podatke će sadržati Evidencija fizičkih lica?

Naime, navedena Evidencija fizičkih lica obuhvataće skup podataka koje će Poreska uprava preuzeti iz:

• centralnog registra stanovništva,
• jedinstvenog registra računa Narodne banke Srbije,
• jedinstvenog registra vozila,
• evidencije oružja u legalnom posedu,
• evidencija Poreske uprave odnosno podataka koje već poseduje ili pribavlja Poreska uprava tokom poreskog postupka.

Saglasno navedenom, Poreska uprava će obrađivati podatke državljana RS kao što su:

• jedinstveni matični broj građana,
• ime i prezime, ime jednog roditelja,
• podaci o rođenju i prebivalištu odnosno boravištu,
• bračni status,
• imovinski status i procenjenu vrednost nepokretnosti,
• podatke o brojevima računa,
• podatke o broju članova domaćinstva i slično.

Za strana fizička lica, u Evidenciji fizičkih lica naći će se sledeći podaci:

• evidencioni broj stranca,
• ime i prezime,
• podaci o državljanstvu,
• adresa stanovanja,
• broj i rok važenja putne isprave.

Podaci iz Evidencije fizičkih lica čuvaće se u budućoj bazi u periodu od 5 godina od smrti fizičkog lica, odnosno 10 godina od dana odjave prebivališta za ona fizička lica koja su se trajno iselila iz RS.

Zašto su ove novine značajne?

Navedene novine posebno su značajne zbog odredbi koje se odnose na utvrđivanje statusa rezidenta RS saglasno Zakonu o porezu na dohodak građana.

Rezidenti RS plaćaju porez u RS na svoj celokupan prihod, gde god da isti ostvarili (u zemlji ili u inostranstvu), dok nerezidenti plaćaju porez samo na prihode koje su ostvarili u RS.

Prema propisima RS, rezidentom se smatra svako lice koje u RS:

• ima prebivalište ili centar poslovnih i životnih interesa,
• boravi, neprekidno ili sa prekidima, 183 ili više dana u periodu od 12 meseci koji počinje ili se završava u odnosnoj poreskoj godini.

Državljanstvo nije od značaja prilikom utvrđivanja statusa rezidenta, s obzirom na to da i strani državljani mogu biti (poreski) rezidenti.

Upravo iz prethodno navedenih razloga, Poreska uprava će obrađivati raznovrsne podatke o svakom fizičkom licu, kako bi sa većim stepenom sigurnosti mogla da utvrdi ko je rezident RS odnosno koje lice ima poreske obaveze prema RS.

Kada se očekuje primena izmena ZPPPA?

Ukoliko predlog izmena i dopuna ZPPPA bude usvojen, uspostavljanje Evidencije fizičkih lica očekuje se od 01.01.2026. godine.

Ovaj članak je isključivo informativne prirode i ne predstavlja pravni savet. Ukoliko su Vam potrebne dodatne informacije, budite slobodni da nas kontaktirate.