Shodno mišljenju Ministarstva finansija br. 011-00-01091/2022-04 od 1. decembra 2022. godine, fizičko lice – punoletni državljanin Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Srbije, koji kupuje prvi stan, ima pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana, uz ispunjenje propisanih uslova, pri čemu činjenica da je u evidenciji nadležnog organa označeno pasiviziranje adrese konkretnog fizičkog lica nema uticaj na ostvarivanje njegovog prava na refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana.

Refundacija PDV

Naime, refundacija PDV kupcu prvog stana vrši se u skladu sa odredbama člana 56a Zakona o porezu na dodatu vrednost (Sl. glasnik RS br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005, 61/2007, 93/2012, 108/2013, 6/2014 – usklađeni din. izn., 68/2014 – dr. zakon, 142/2014, 5/2015 – usklađeni din. izn., 83/2015, 5/2016 – usklađeni din. izn., 108/2016, 7/2017 – usklađeni din. izn., 113/2017, 13/2018 – usklađeni din. izn., 30/2018, 4/2019 – usklađeni din. izn., 72/2019, 8/2020 – usklađeni din. izn., 153/2020 i 138/2022 – „Zakon“), te člana 276. Pravilnika o porezu na dodatu vrednost (Sl. glasnik RS br. 37/2021, 64/2021, 127/2021, 49/2022 i 59/2022 – „Pravilnik“), a shodno kojima:

1. Fizičko lice – punoletni državljanin Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Srbije, koji kupuje prvi stan, ima pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana, na osnovu podnetog zahteva, pod uslovom da:

• od 1. jula 2006. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji na osnovu kojeg stiče prvi stan nije imao u svojini, odnosno susvojini stan na teritoriji Srbije i
• da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplaćena prodavcu uplatom na tekući račun prodavca, odnosno na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom u slučaju prodaje stana kao hipotekovane nepokretnosti, odnosno u izvršnom postupku kada se uplata cene stana sa PDV vrši uplatom na odgovarajuće račune u skladu sa zakonom;

2. U skladu sa tim, kupac prvog stana u smislu odredaba člana 56a Zakona ostvaruje refundaciju PDV na osnovu pisanog zahteva, koji podnosi nadležnom poreskom organu na Obrascu RFN, a uz koji se dostavlja sledeća dokumentacija:

• izvod iz matične knjige rođenih;
• uverenje o državljanstvu;
• dokaz o prebivalištu (overena fotokopija lične karte ili potvrda o prebivalištu);
• overena kopija ugovora o kupoprodaji stana;
• račun ili drugi dokument koji služi kao račun o kupoprodaji stana u kojem je iskazan PDV;
• dokaz da je ugovorena cena stana sa PDV u potpunosti isplaćena uplatom na tekući račun prodavca (odnosno dokaz da je na ime ugovorene cene stana sa PDV isplaćen iznos koji nije manji od iznosa PDV obračunatog za prvi prenos prava raspolaganja na stanu uplatom na tekući račun prodavca u slučaju kupovine stana pod neprofitnim uslovima iz člana 56a stav 3. Zakona); te
• overena izjava kupca stana da kupuje prvi stan.

Nadležni poreski organ, po sprovedenom postupku kontrole ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na refundaciju PDV, rešenjem odlučuje o zahtevu u roku od 30 dana od dana podnošenja zahteva, a u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja vrši se refundacija PDV.

Zakonom je propisano i da pravo na refundaciju PDV nema:

• kupac stana koji je ostvario refundaciju PDV po osnovu kupovine prvog stana;
• član porodičnog domaćinstva kupca prvog stana za kojeg je kupac prvog stana ostvario refundaciju PDV, u slučaju kada taj član porodičnog domaćinstva kupuje stan;
• kupac stana koji je stekao prvi stan bez obaveze prodavca da za promet tog stana plati porez na prenos apsolutnih prava po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa zakonom kojim se uređuju porezi na imovinu; te
• član porodičnog domaćinstva kupca stana koji je stekao prvi stan bez obaveze prodavca da za promet tog stana plati porez na prenos apsolutnih prava po osnovu kupovine prvog stana u skladu sa zakonom kojim se uređuju porezi na imovinu, a za koga je ostvareno to poresko oslobođenje.

Pasiviziranje adrese

Shodno Zakonu o prebivalištu i boravištu građana (Sl. glasnik RS“, br. 87/2011), prebivalište je mesto u kome se građanin nastanio sa namerom da u njemu stalno živi, odnosno mesto u kome se nalazi centar njegovih životnih aktivnosti, profesionalnih, ekonomskih, socijalnih i drugih veza koje dokazuju njegovu trajnu povezanost s mestom u kome se nastanio, dok je pasiviziranje adrese označavanje u evidenciji nadležnog organa da građanin ne stanuje na adresi prijavljenog prebivališta ili boravišta.

Uticaj činjenice pasiviziranja adrese na pravo na povraćaj PDV

Zakon propisuje da nadležni poreski organ donosi rešenje o refundaciji PDV kupcu prvog stana po sprovedenom postupku kontrole ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na refundaciju PDV koji moraju da budu ispunjeni na dan overe ugovora o kupoprodaji stana, osim:

• uslova koji se tiče isplate ugovorene cene, odnosno
• uslova u pogledu kupovine stana pod neprofitnim uslovima od jedinice lokalne samouprave ili neprofitne stambene organizacije osnovane od strane jedinice lokalne samouprave za realizaciju aktivnosti uređenih propisima iz oblasti socijalnog stanovanja, refundacija PDV može da se ostvari pod uslovom da je na ime ugovorene cene stana sa PDV isplaćen iznos koji nije manji od iznosa PDV obračunatog za prvi prenos prava raspolaganja na stanu, na tekući račun prodavca, a koji mora da bude ispunjen na dan podnošenja zahteva za refundaciju PDV.

Saglasno stavu Ministarstva, fizičko lice – punoletni državljanin Republike Srbije, sa prebivalištem na teritoriji Srbije, koji kupuje prvi stan, ima pravo na refundaciju PDV za kupovinu prvog stana, uz ispunjenje propisanih uslova, te po proceduri uređenoj Pravilnikom, stoga činjenica da je u evidenciji nadležnog organa označeno pasiviziranje adrese tog lica nije od uticaja na ostvarivanje njegovog prava na refundaciju PDV po predmetnom osnovu.

Ovaj članak je isključivo informativne prirode i ne predstavlja pravni savet. Ukoliko su Vam potrebne dodatne informacije, budite slobodni da nas kontaktirate.